Το γνέσιμο της Ηπειρώτισσας, Μια φορά και έναν καιρό…

Η ρόκα, τις περισσότερες φορές ατομική φτιαγμένη για προσωπική μόνο χρήση από το ροκά και κεντημένη με μεράκι, ήταν αναπόσπαστο εξάρτημα, πολύτιμο εργαλείο, της γυναίκας, από την ηλικία των δέκα ετών ως τα βαθιά γεράματα. Στο σπίτι, στο δρόμο, στο χωράφι, στα πρόβατα ή τα γίδια, ελεύθερη, ή ζαλωμένη, στη βρύση ή στη γειτόνισσα, σε κάθε δουλειά που δεν απασχολεί τα χέρια της, ή θα έπλεκε, ή θα έγνεθε.

                                            

Μαζί με το αδράχτι( η βέργα που περιστρέφεται και κλώθει την κλωστή και το σφοντύλι που στερεωνόταν στο τέλος του αδραχτιού) ήταν οι αχώριστοι φίλοι της. Πάνω στη διχάλα της  ρόκας  έβαζαν το μαλλί (τλούπες) .Μόνιμο το ζωνάρι της ρόκας στη μέση και η θηλεία της στη μασχάλη περασμένη λοξά από τον ώμο. Από τη ρόκα περνούσε το μαλλί και το λινάρι για να γίνουν διάφορα νήματα από τα ψιλά λιναρένια ράμματα(κλωστές ραψίματος), ως το χοντρό υφάδι για τις καρπέτες. Η ρόκα ήταν το παραγωγικότερο εργαλείο στα χέρια της γυναίκας. Σ΄αυτό ασκούνταν τα χέρια της κι αποχτούσαν τα δάχτυλά της μια λεπτή μυϊκή και απτική ευαισθησία, αυτόνομη, να δρουν χωρίς ιδιαίτερη προσοχή με θαυμαστή ταχύτητα σε ένα ρυθμό σκόπιμων και καθορισμένων κινήσεων για να πετύχουν το κατάλληλο νήμα για την κατάλληλη χρήση του, ακριβώς σαν τις κινήσεις των δακτύλων των παιχτών μουσικών οργάνων, που με το αρμονικό πέρασμά τους  πάνω από τις χορδές, ή τα πλήκτρα, δίνουν τις μελωδίες. Η ρόκα ήταν το κινητό κλωστήρι των γυναικών της εποχής εκείνης.

πηγή: Ιστορία-Λαογραφία Κουρεντοχωρίων Ιωαννίνων του Χρήστου Κ.Πάντου 1996,Φωτο: Αρχείο Λαογραφικό Μουσείο’ Ελληνικοί χοροί-Παραδοσιακή Φλόγα, Βαρβάρα Μπότσαρη και  Κώστας Μπαλάφας(αρχείο Μέτσοβο)

Αφιέρωμα στην Γυναίκα της Ηπείρου του χθες και του σήμερα.

Το Σάββατο στις 10/3/2012 στο Κέντρο Τέχνης και Πολιτισμού Μαρία-Έλενα πραγματοποιήθηκε η εκδήλωση του συλλόγου Ηπειρωτών Αγίων Αναργύρων ‘ Ο ΠΥΡΡΟΣ’ σε συνεργασία με τον Οργανισμό Πολιτισμού Αθλητισμού και Παιδείας του Δήμου Αγίων Αναργύρων-Καματερού με θέμα ‘ Αναφορά στο ρόλο της Γυναίκας της Ηπείρου του χθες και του σήμερα’.

Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους ο Δήμαρχος Αγίων Αναργύρων κ. Νίκος Σαράντης και οι Δημοτικοί Σύμβουλοι κ.κ. Πολύδωρος Τσελέκας, Γιώργος Δρόσος Παππάς, Ζήσης Πότσης, Βαγγέλης Στάθης, Γιάννης Κουτελιέρης και Νίκος Παντελιάς. Επίσης παρευρέθηκε και ο Δημοτικός Σύμβουλος Αλίμου κος Τσέκας Αλέξης. Οι εθνικοτοπικοί σύλλογοι του δήμου μας, Σύλλογος Ευβοιωτών με την κα. Καρκαλέτση, Εκπρόσωποι της Ομάδας Δράσης, ο Πρόεδρος του Γ.ΚΑΠΗ Ανάκασας κ. Κοκκινοβασίλης

Από την Πανηπειρωτική Συνομοσπονία Ελλάδος η κ.Ελευθερία Σιαμέτη. Παρευρέθησαν επίσης ο κ. Καραβίδας Ξενοφών Πρόεδρος του Ινστιτούτου Περιφερειακής Ανάπτυξης Ηπείρου. Παρευρέθησαν από την Ομοσπονδία Μουργκάνας ο κος. Ζήκος Κόντης, από την αδελφότητα Μαλουνίου η κ. Ράπτη, από τον Σύλλογο Βήσσανης η κα. Όλγα Παπαγεωργίου.

Επίσης ο συγγραφέας Μήτσ-Μήτσης ο οποίος  και δώρισε σειρά βιβλίων του τα οποία διατέθησαν για ενίσχυση του συλλόγου μας.

Κεντρική ομιλήτρια η κα Εύα Χαλατσά Ιδρύτρια και Πρόεδρο του Συνδέσμου Γυναικών Ηπείρου η οποία πραγματικά μάγεψε και καθήλωσε το ακροατήριο με τον απλό δωρικό και ουσιαστικό της λόγο κάνοντας μια ανασκόπηση στο ρόλο της Ηπειρώτισσας του χθες, αναδρομή στη μάνα των ευεργετών,στην ηρωίδα της Πίνδου,στην Ηπειρώτισσα του σήμερα και την εξέλιξη και την θέση της στην  κοινωνία.

Ακολούθησαν αφηγηματικά δρώμενα από την θεατρική Ομάδα η οποία  κατέπληξε με το παίξιμο της και την γρήγορη εναλλαγή προσώπων και καταστάσεων στο χθες και το σήμερα. Οι αφηγήσεις του παρελθόντος βασίστηκαν στο βιβλίο της Γεωργίας Σκοπούλη(Αυτές που γίναν ένα με τη γη) και οι αφηγήσεις του σήμερα σε κείμενα Βαρβάρας Μπότσαρη.                                                                                                                                                                                                            

Στη Θεατρική Ομάδα πήραν μέρος  Αντιγόνη Βέτσα, Βιβή Γιαννούλη, Βίκυ Γρηγοροπούλου Βικτωρία Λύρου και  Αλεξάνδρα Στεργίου. Απαγγελία ποιημάτων  Κατερίνα Κοντοπίδη.

Σκηνοθεσία επιμέλεια Βαρβάρα Μπότσαρη. Μουσική επένδυση Θοδωρής Μπότσαρης.

Τραγούδησε το Πολυφωνικό Σχήμα του Συλλόγου Ηπειρωτών Καλλιθέας με τους Γεωργία Κίτσιου, Νάντια Αθανασιάδη, Ερμιόνη Δόβα, Βασίλης Χαρισιάδης, Γιάννης Κάτσης, Γρηγόρης Χατζηθεοδωρίδης και Αλέκος Δράζος τα τραγούδια που ακούστηκαν ήταν Πέρδικα και περιστέρα, Πήγαινα το δρόμο δρόμο, Κόρη που πάνεις για νερό, Δεροπολίτισσα.

Το χορευτικό μας τμήμα συνοδεύτηκε  από την ηπειρώτικη ζυγιά του Βασίλη Γένη και στο τραγούδι ήταν ο Κώστας Καρράς  και χόρεψε την Κοντούλα λεμονιά, Καπέσοβο, Βασιλαρχόντισσα και Νερατζιά. Στο χορευτικό τμήμα πήραν μέρος Αθηνά Ζάγκα, Αγαθή Καραγκούνη, Βίκυ Καρατζαφέρη,  Λαμπρινή Νούσια Λύρου, Σοφία Λώλη, Κατερίνα Πατρελάκη, Κατερίνα Σκούρα, Παναγιώτα Σούκα, Μαργαρίτα Τάμαλη με την καθοδήγηση των χοροδιδασκάλων Βαρβάρας και Θοδωρή Μπότσαρη.

Η παρουσίαση της εκδήλωσης έγινε από την Νατάσα Ζάγκα και η κάλυψη έγινε από το περιοδικό Δυτικές Διαδρομές με την κα. Μαριάννα Ιωαννίδη Στεφανάκη.

Το Διοικητικό Συμβούλιο ευχαριστεί  όλους όσους βοήθησαν να πραγματοποιηθεί αυτή η εκδήλωση και ιδιαίτερα όσους παρευρέθηκαν και τίμησαν με την παρουσία τους  σ΄αυτό το αφιέρωμα στο ρόλο της Ηπειρώτισσας του χθες και του σήμερα.